Iedere deelnemer in het proces heeft zijn eigen expertise. Vorm een ‘design team’ waarin die expertises hun eigen rol hebben. Ontwerpers zijn goed in ontwerpen. Zorgprofessionals zijn goed in zorg verlenen. Eindgebruikers zijn experts ‘van hun eigen ervaring’. Co-design betekent niet dat de eindgebruiker helemaal zelf zijn ontwerp gaat maken. Maar het is wel degelijk een meer gezamenlijk proces dan een ‘interview met plakstickers en lego’.
Er is een spanningsveld tussen de eindgebruiker en de zorgprofessional (bijvoorbeeld, een woonbegeleider of therapeut). De zorgprofessional heeft veel kennis over de client en is ook sterk begaan met de client, en is daarmee een belangrijke informant, met name als de client zichzelf minder gemakkelijk kan uiten, of een gebrekkig zelfinzicht kent. Maar de zorgverlener heeft ook deels een ander belang. De zorgverlener werkt vanuit organisatorische en professionele kaders en waarden, die niet altijd overeenkomen met de individuele behoeften en beleving van de client. Het is belangrijk dit spanningsveld te onderkennen. In onze visie staat de eindgebruiker altijd centraal. ‘Wat goed is voor de client’, is iets dat uit het co-design proces zelf naar voren moet komen, niet uit het handboek van de professional. Dat vereist wel een tactvolle aanpak, met respect voor alle betrokkenen. Bovendien moet het belang en de kennis van de zorgverlener en organisatie welzeker worden meegewogen, want zonder hun commitment kan het product in de praktijk sowieso niet werken. Juist door vroeg in het proces gezamenlijk het gesprek aan te gaan, met behulp van bijvoorbeeld storyboards en prototypes, kan dit spanningsveld expliciet gemaakt worden en resulteren in een oplossing die voor alle partijen meerwaarde biedt.
Elke professional denkt vanuit zijn eigen vakkennis en vaardigheden. Dat is logisch. In onze projecten zagen we het organiseren van het co-design proces als een taak voor ontwerpers. Alleen ontwerpers kunnen een project organiseren dat leidt tot een eindproduct, en zij hebben de vaardigheden om co-design materialen te maken en workshops voor te bereiden. We ontdekten dat de zorgverleners er eigenlijk precies zo over dachten, maar dan andersom: alleen zorg-professionals zijn opgeleid om met mensen met een beperking te werken, en hier ‘empowerende’ werkvormen en methodieken voor de ontwikkelen. Zowel ontwerpers (in opleiding) als zorgverleners (in opleiding) hadden de ambitie om co-design te organiseren, maar beiden zagen zichzelf als de eindverantwoordelijken voor het proces. In de traditie van co-design voeren ontwerpers de regie, en in de trend van empowerende zorgverlening doen waar dat. Het was het nodig over te steken en het project ook echt samen aan te pakken. Met uiteindelijk noch de ontwerper, noch de zorgverlener, maar de client, in de hoofdrol.